Szkockie regiony whisky

W Szkocji działa ponad 100 destylarni produkujących whisky różniące się smakiem, od oleistych i pieprzowych po delikatne i kwiatowe. W produkcji wszystkich wykorzystuje się te same podstawowe procesy: fermentacji, destylacji i dojrzewania. Dlaczego więc smakują inaczej? Dużo zależy od miejsca, w którym powstają. Podobnie jak szlachetne wina, whisky różnią się od siebie w zależności od regionu.

Naszym zdaniem to najpiękniejsza część Szkocji. Co bez wątpienia sprzyja produkcji whisky. Nasz założyciel, George Smith, był pierwszym licencjonowanym gorzelnikiem, który w 1824 r. rozpoczął produkcję whisky w Speyside, gdzie obecnie swoje siedziby ma ponad połowa szkockich destylarni. I trudno im się dziwić. W krajobrazie Speyside dominują wzgórza porośnięte sosnowymi lasami, a destylarnie tworzą luźną zabudowę na brzegach krystalicznie czystej i obfitującej w łososie rzeki Spey.

Tutejsze whisky cechują się zwykle bogatym smakiem z nutami owocowymi i kwiatowymi — niektóre z nich są lekkie, słodkie, z nutą młodości, a inne mocne i gęste niczym sherry.

Na przestrzeni dziesięcioleci whisky single malt z The Glenlivet i większość innych whisky w Speyside stopniowo ewoluowały od mocniejszych z nutą torfu w stronę słodszych i lżejszych. Tak właśnie zmieniały się nasze upodobania smakowe.

Największy region Szkocji, rozciągający się od północno-zachodniej części Glasgow do wysp na północy, charakteryzuje się wysokimi szczytami, łagodnymi wzgórzami (glen), jeziorami i pięknymi krajobrazami wybrzeża. W Highlands działa wiele gorzelni, natomiast ogólnie rzecz biorąc tutejsze whisky są mocniejsze, bardziej korzenne i intensywniejsze w smaku niż te ze Speyside.
Wyraziste smaki whisky z Highlands to kwestia tradycji. Destylarnie w innych częściach Szkocji, zwłaszcza w regionie Lowlands, miały dostęp jęczmienia w obfitej ilości, dlatego znajdują się w nich duże i wysokie destylatory pozwalające na produkcję dużych ilości trunku. W regionie Highlands natomiast jęczmień był rzadkością, więc tutejszym gorzelniom wystarczały mniejsze destylatory. W efekcie w ramieniu destylatora skraplał się bardziej oleisty, cięższy alkohol. Efektem tego jest whisky o bogatszym smaku i bardziej wyrazistym aromacie.

Whisky z poszczególnych regionów Highlands również mają cechy wspólne. Whisky z północy są często pełne, bogate w aromat i zbożową słodkość, natomiast te z południa są zwykle nieco lżejsze, bardziej wytrawne i owocowe. Whisky ze wschodniej części Highlands mają pełny smak, są wytrawne i bardzo owocowe, natomiast pełne i pikantne whisky z zachodu przywodzą na myśl torfowo-dymne odmiany z Islay. Prawdziwa różnorodność.

W przeciwieństwie do Speyside w regionie Lowlands działa tylko kilka destylarni. Na terenach tych, przede wszystkim rolniczych, dominują rozległe i żyzne pola, idealne do uprawy, graniczące z niskimi wzgórzami i kępami lasów.
Większość szkockich destylarni, w tym The Glenlivet, stosuje podwójną destylację whisky. W Lowlands natomiast whisky według tradycji destyluje się trzykrotnie. W efekcie tamtejsze whisky są bardziej zbliżone stylem do irlandzkich. Wysokie destylatory i brak torfu nadają trunkowi lżejszy, bardziej kwiatowy charakter. Ponieważ są one zwykle dość łagodne, dobrze sprawdzają się jako aperitif.

Region Islay wszystkim miłośnikom whisky kojarzy się z torfem. Ta mała wyspa na Hebrydach Wewnętrznych jest płaska i pokrywa ją głównie torf, który destylarnie wykorzystują jako paliwo do słodowania jęczmienia. Nadaje to whisky intensywny, dymny, torfowy smak, zupełnie inny niż w przypadku większości trunków ze Speyside. Obmywające wyspę morskie fale i często padające deszcze również mają wpływ na lokalne whisky, objawiając się słonymi nutami wodorostów. Whisky z Islay słyną z najbardziej intensywnego smaku spośród wszystkich szkockich whisky. Warto jednak pamiętać, że tylko połowa destylarni na Islay wytwarza torfową whisky. Wielu lokalnych mieszkańców preferuje whisky o jedynie lekkim posmaku torfu lub w ogóle go pozbawioną. W północnej części wyspy dominują owocowe, wyrafinowane smaki, które są odbiciem upodobań mieszkańców.

W Campbeltown, położonym w pobliżu końca półwyspu Mull of Kintyre na zachodnim wybrzeżu, wciąż działa kilka destylarni. Tutejsze whisky bardzo różnią się od tych ze Speyside i innych regionów Szkocji.

Wyróżnia je pełny, głębokim smak i lekko słony finisz, ponieważ beczki są nieustannie owiewane morskim powietrzem. Brak drzew na Mull of Kintyre oznacza, że wykorzystuje się tam torf, co przekłada się na dymno-roślinne nuty w trunku.
Mimo tak wielu odmian w całej Szkocji, jest tylko jedno miejsce, w którym można znaleźć tę, od której wszystko się zaczęło: Glenlivet, Speyside. Ojczyzna The Glenlivet.